Fortyfikacje i obiekty wojskowe na Mazowszu
Z:
PŁOCK ZAMEK
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEZamek książąt mazowieckich w Płocku – gotycka budowla wzniesiona przez Kazimierza Wielkiego, siedziba książąt mazowieckich do końca XV wieku. Zamek królewski położony był w drugiej połowie XVI wieku. STAN…
POMIECHÓWEK FORT III TWIERDZY MODLIN
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEJeden z fortów Twierdzy Modlin, wzniesiony w ramach budowy pierwszego pierścienia fortów w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Do dzisiaj zachowały się w bardzo dobrym stanie ceglane koszary i kaponiera…
PRUSZKÓW DULAG 121
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEObóz został utworzony 6 sierpnia 1944 na terenie dawnych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Pruszkowie. STAN OBECNY1 października 2010 nastąpiło uroczyste otwarcie Muzeum Dulag 121, nad którego budową honorowy…
PSZASNYSZ KOSZARY CARSKIE
PRZEZNACZENIE PIERWOTNE Rosyjskie koszary z początku XX w. STAN OBECNY Część budynków nadal jest własnością wojska, w pozostałych są mieszkania prywatne HISTORIA W Przasnyszu zachowały się zabudowania carskiego…
PSZCZÓŁKI GÓRNE CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz wojskowy z okresu I wojny światowej. STAN OBECNYObiekt utrzymany w bardzo dobrym stanie - 1996 roku przeprowadzono renowację cmentarza ze środków gminy Grudusk i fundacji GEDENKEN. HISTORIA We…
PUŁTUSK CMENTARZ Z KWATERĄ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz STAN OBECNYCmentarz grzebalny, komunalny. HISTORIA W 1915 r. obszar pomiędzy Pułtuskiem a Różanem został wybrany przez niemieckie dowództwo jako najdogodniejsze miejsce do przeprawy przez Narew. Główne natarcie rozpoczęło…
PUŁTUSK KOSZARY 13 PUŁKU PIECHOTY
PRZEZNACZENIE PIERWOTNERosyjskie koszary z końca XIX w. STAN OBECNYTeren koszar należy do prywatnego właściciela, ale jest niezagospodarowany i niszczeje. W części budynków są mieszkania prywatne. Kompleks popada w ruinę. HISTORIAZbudowane…
PUŁTUSK ZAMEK
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEZamek biskupów płockich. STAN OBECNYObecnie w zamku funkcjonuje Dom Polonii w Pułtusku – zespół hotelowo-rekreacyjny. Obok działalności hotelarskiej prowadzony jest tam także Ośrodek Dokumentacji Wychodźstwa Polskiego. HISTORIAPierwsze murowane zabudowania…
RADZIKÓW CMENTARZ Z OKRESU I i II WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNE Cmentarz z okresu I wojny światowej. STAN OBECNY Mogiła jest odnowiona, ogrodzona metalowym płotkiem. Znajduje się w miejscu trudnym do odszukania. HISTORIA Radzików znalazł się na…
RADZYMIN CMENTARZ MAUZOLEUM 1920
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEMiejsce cmentarne od ok. 1912 r. STAN OBECNYCmentarz grzebalny parafii rzymsko-katolickiej. HISTORIA Cmentarz powstał w miejscu gdzie, po zwycięskiej bitwie o Radzymin w dniach 13-16 sierpnia 1920 roku, okoliczni…
ROKITNO CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. STAN OBECNYCmentarz zadbany. HISTORIA Na cmentarzu spoczywa ok. 750 żołnierzy rosyjskich i niemieckich poległych podczas walk o Rokitno w październiku 1914 r.…
RÓŻAN FORT I TWIERDZY RÓŻAN
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEFragmentem twierdzy Różan zbudowanej na początku XX wieku przez Rosjan. STAN OBECNYFort jest zniszczony i zaniedbany. Można wejść na jego teren. HISTORIA W II połowie XIX w., w naszej…
RUSZKI CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNENekropolia powstała w 1915 r., w trakcie walk toczących się nad Bzurą STAN OBECNYCmentarz zadbany. HISTORIA Cmentarz powstał w 1915 r. Pochowano na nim żołnierzy zmarłych w Ruszkach, Kuznocinie,…
SEROCK WAŁY NAPOLEOŃSKIE
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEFortyfikacje z lat 1807-1809 STAN OBECNY Fragmenty wałów znajdują się przy ul. Napoleońskiej i na Stadionie Miejskim w Serocku – są wkomponowane w trybuny. HISTORIA 8 stycznia 1807…
SKURCZA CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz żołnierzy poległych w I wojnie światowej STAN OBECNYCmentarz został odnowiony w 2002 r. z inicjatywy Urzędu Gminy w Wildze przy współpracy niemieckiej fundacji VDK w Kassel. Obiekt jest…
SOCHACZEW ZAMEK
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEPierwotnie w miejscu, gdzie stoi zamek w XIII w. znajdował się gród kasztelański, który został spalony podczas najazdu litewsko-ruskiego w 1286 r. STAN OBECNYZamku nie odbudowano. Do dzisiaj możemy…
SOMIANKA POMNIK PILOTA S.OKRZEI
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEPomnik por. S Okrzei STAN OBECNYPomnik jest zadbany. HISTORIA 5 września 1939 r. por. Stefan Okrzeja poprowadził nad Warszawę składający się z trzech samolotów klucz 112 Eskadry, któremu towarzyszył…
STARE GROCHALE FORT VIII TWIERDZY MODLIN
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEJeden z fortów Twierdzy Modlin, wzniesiony w ramach budowy pierwszego pierścienia fortów w latach osiemdziesiątych XIX wieku, później zmodernizowany. STAN OBECNYAktualnie fort jest mocno zniszczony. Znajduje się na terenie…
STEFANÓW CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz wojenny żołnierzy poległych w latach 1914-15 STAN OBECNYCmentarz zarośnięty i zaniedbany. HISTORIA Na froncie Bzury i Rawki armia niemiecka użyła broni chemicznej - chloru. Na wiosnę 1915 r.…
STRUBINY FORT XI TWIERDZY MODLIN
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEJeden z fortów Twierdzy Modlin, wzniesiony w ramach budowy drugiego, zewnętrznego pierścienia fortów w latach 1912-1915. STAN OBECNYObecnie pozostały nieliczne ziemne fragmenty a fort otaczają ogródki działkowe (Pracownicze Ogródki…
STUPSK CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz żołnierzy niemieckich poległych w 1915 r. STAN OBECNYCmentarz ogrodzony, bardzo dobrze utrzymany HISTORIA Na cmentarzu pochowani są żołnierze niemieckiej dywizji, która toczyła walki pomiędzy Mławą a Przasnyszem w…
SULEJÓWEK WILLA MILUSIN I POMNIK PIŁSUDSKIEGO
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEWilla zbudowana została przez Komitet Żołnierza Polskiego w 1923 roku dla marszałka Józefa Piłsudskiego STAN OBECNYMuzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku formalnie istnieje od listopada 2008 r. Akt jego powołania…
ŚWIERŻE GÓRNE CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz wojenny z okresu I wojny światowej STAN OBECNYObiekt zadbany, prawdopodobnie niedawno był odnowiony. HISTORIA Na cmentarzu spoczywają żołnierze niemieccy, austro-węgierscy i rosyjscy polegli na przełomie lipca i sierpnia…
TRZEBIEŃ CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz wojenny z okresu I wojny światowej STAN OBECNYCmentarz ogrodzony i zadbany. HISTORIA Cmentarz powstał w latach 1915-1916. Spoczywają na nim żołnierze niemieccy, rosyjscy i austro-węgierscy. W dostępnych źródłach…
WESOŁA - SCHRON- MG-KAZAMATTE MIT SCHROHR – REGELBAU 514
PRZEZNACZENIE PIERWOTNESchron bojowy REGELBAU 514 dla karabinu maszynowego, do ognia bocznego - wybudowany przez Niemców w latach 1940-1941, w systemie przedmościa Warszawy (Brückenkopf Warschau). STAN OBECNYRuina. HISTORIA Po zajęciu Warszawy…
WIĄZOWNA, KOPIEC CHOLERYCZNY
PRZEZNACZENIE PIERWOTNE4 żelbetowe schrony, których przeznaczeniem była kontrola ważnego szlaku komunikacyjnego, tj. szosy Warszawa-Lublin. Bunkry stanowiły element systemu Brückenkopf Warschau. STAN OBECNYRuiny bunkrów wkomponowane w parkowy układ kopca HISTORIA Po…
WIĄZOWNA, BUNKRY
PRZEZNACZENIE PIERWOTNE Element niemieckiej linii obrony przedmościa Warszawy z lat 1915-1916 (Brückenkopf Warschau), polskiej linii obrony w 1920 r. oraz niemieckiej linii obrony z lat 1940-1944 STAN OBECNY Ruiny trzech…
WISKITKI CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz poległych w latach 1914 - 1915 STAN OBECNYCmentarz opuszczony i zaniedbany HISTORIA Na cmentarzu spoczywają żołnierze rosyjscy polegli w walkach w latach 1914 -1915, a także ranni, którzy…
WITKOWICE MOST I POMNIK BITWY NAD BZURĄ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEMost na rzece Bzurze. STAN OBECNYMost jest przejezdny, teren pomniku zadbany. HISTORIAZbudowany na Bzurze pomiędzy Brochowem a Witkowicami stalowy most kratownicowy był miejscem przeprawy oddziałów polskich uczestniczących w bitwie…
WYSZKÓW PLEBANIA 1920 r.
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEPlebania przy kościele św. Idziego STAN OBECNYWspółcześnie w starej plebanii odbywa się szereg wydarzeń związanych z historią Wyszkowa. Budynek w 2014 r. wpisany został do rejestru zabytków. HISTORIAPowstanie plebanii…
WYSZOGRÓD POMNIK BITWY NAD BZURĄ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEPomnik Bitwy nad Bzurą STAN OBECNYPrzy wiadukcie stoi wysoki stalowy krzyż. W 60-lecie bitwy postawiono wokół krzyża kamienne granitowe pomniki z nazwami oddziałów polskich formacji wojskowych, biorących udział w…
ZAMOSTKI WILCZYŃSKIE POMNIK STRZELCÓW KANIOWSKICH 1920 r.
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEPomnik upamiętniający żołnierzy 28. Pułku Strzelców Kaniowskich poległych w sierpniu 1920 r. STAN OBECNYPomnik przetrwał II wojnę światową i Polskę Ludową; zachował się do czasów współczesnych. Nosi wiele śladów…
ZATORY CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz wojenny z lat 1914 - 1918. STAN OBECNY Cmentarz zachowany w stanie szczątkowym. Został odnowiony w latach 2011-2012. Ustawiono wówczas pomnik z wizerunkiem "żelaznego krzyża" oraz tablicą. HISTORIA…
ZĄBKI CMENTARZ Z MOGIŁĄ POLEGŁYCH 1939 i POMNIKIEM 1920 r.
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz utworzony w 1919 r. STAN OBECNYParafialny cmentarz grzebalny. HISTORIA W dniach 13 i 14 sierpnia 1920 r. na przedpolach Warszawy we wsi Ossów rozegrała się zwycięska krwawa bitwa,…
ZEGRZE, KASYNO
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEObiekt w kompleksie koszarowym Zegrza Północnego STAN OBECNYZ zespołu carskich obiektów koszarowych w Zegrzu Północnym zachował się m.in. budynek dawnego kasyna oficerskiego. HISTORIA Po likwidacji autonomii Królestwa Polskiego (po…
ZEGRZE POŁUDNIOWE KOSZARY
PRZEZNACZENIE PIERWOTNEKoszary piechoty fortecznej. STAN OBECNYPiętrowe koszary w Zagrobach, najbliższe stacji, stoją do dzisiaj. Przez wiele lat mieściły się tam Wojskowe Zakłady Łączności oraz ośrodek badawczy Wojskowego Instytutu Łączności. Cześć…
ŻYTKOWICE CMENTARZ LEGIONISTÓW POLEGŁYCH 1914 r.
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz wojenny powstały w pierwszej połowie lat 30-stych XX w. STAN OBECNY Monument cudem przetrwał II wojnę światową i czasy powojenne. W latach 90. XX wieku poddano go renowacji…
ZŁOTA CMENTARZ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ
PRZEZNACZENIE PIERWOTNECmentarz -mauzoleum żołnierzy niemieckich. STAN OBECNYPełni funkcję cmentarza, uporządkowany. Własność prywatna. HISTORIA Cmentarz jest mogiłą wojenną kilkuset żołnierzy niemieckich poległych podczas walk nad Bzurą w połowie grudnia 1914 r.…
PRZEDMOŚCIE WARSZAWA
(Brückenkopf Warschau) PRZEZNACZENIE PIERWOTNE Częściowo zrealizowany rosyjski plan budowy szeregu fortów w celu połączenia ufortyfikowanego obszaru Zegrza i Warszawy - system umocnień miał zabezpieczyć wschodnią ścianę trójkąta Modlin-Zegrze-Warszawa. STAN OBECNY…
