PRZEZNACZENIE PIERWOTNE
Zamek biskupów płockich.
STAN OBECNY
Obecnie w zamku funkcjonuje Dom Polonii w Pułtusku – zespół hotelowo-rekreacyjny. Obok działalności hotelarskiej prowadzony jest tam także Ośrodek Dokumentacji Wychodźstwa Polskiego.
HISTORIA
Pierwsze murowane zabudowania zamkowe powstały w XV wieku, w miejscu spalonego przez Litwinów w 1363 roku drewnianego grodu z XIII wieku. Inicjatorami budowy a następnie rozbudowywania zamku byli biskupi płoccy (począwszy od biskupa Floriana Laskarego). W pierwszej połowie XVI wieku zamek został przebudowany w stylu renesansowym a w 1530 roku założona tu została pierwsza na Mazowszu drukarnia. W pierwszej połowie XVII wieku (biskupem płockim był wówczas Marcin Szyszkowski) wzmocnione zostały zamkowe mury. Budowa mostu arkadowego to z kolei czas biskupa Henryka Firleja (później, w latach 1624 – 1626, arcybiskupa gnieźnieńskiego, Prymasa Polski).
Zamek został poważnie zniszczony w połowie XVII wieku podczas potopu szwedzkiego oraz w czasie wojny północnej (w 1703 r.). Odbudowa zamku, wraz z budową jego kaplicy, nastąpiła w stylu barokowym. Natomiast klasycystyczny styl nadał bramie i części wschodniej zamku biskup Krzysztof Hilary Szembek.
Zamek w następnych latach wielokrotnie ulegał uszkodzeniom i był odnawiany: w czasie wojen napoleońskich (odnowiony w latach 1817 – 1830), pożaru w 1841 roku (w jego efekcie przestał być siedzibą biskupów) oraz kolejnego pożaru podczas zimowych walk w 1945 roku w czasie II wojny światowej.
W 1989 roku, po 15-to letniej odbudowie, przeznaczony został na "Dom Polonii".
{gallery}Fortyfikacje_i_obiekty_wojskowe/2585{/gallery}