PRZEZNACZENIE PIERWOTNE
Zamek książąt mazowieckich w Płocku – gotycka budowla wzniesiona przez Kazimierza Wielkiego, siedziba książąt mazowieckich do końca XV wieku. Zamek królewski położony był w drugiej połowie XVI wieku.

STAN OBECNY
Odkopane relikty dawnej siedziby Władysława Hermana i jego potomków oraz dwie ocalałe wieże gotyckiego zamku Kazimierza Wielkiego są wpisane do rejestru zabytków wraz z budynkami dawnego opactwa benedyktyńskiego.

HISTORIA
Gotycki zamek wzniesiony został w XIV wieku przez króla Kazimierza Wielkiego. Jednak  jego „korzenie” sięgają jeszcze wieku X, kiedy to na Wzgórzu Tumskim założony został gród z drewniano-ziemnymi umocnieniami  (w XII wieku za panowania Władysława Hermana na jego terenie powstała katedra romańska, zaś w XIII wieku za czasów Bolesława II Mazowieckiego obronna wieża donżon).
Zewnętrzna linia murów obronnych dostosowana była do ukształtowania wzgórza. Linia wewnętrzna była o kilka metrów wyższa. Do dnia dzisiejszego zachowały się łączone przez linię wewnętrzną dwie wieże – Zegarowa i Szlachecka. Druga z tych wież, nazywana także Wysoką, została obniżona w 1796 r. Natomiast Wieża Zegarowa, funkcjonująca do końca XV wieku jako katedralna dzwonnica, w XVI wieku została przebudowana, a w latach 1723 – 1735 zwieńczył ją barokowy hełm.
Do zamku prowadziły dwie bramy – wychodząca na miejską Bramę Grodzką północno-zachodnia, oraz znajdująca się przy skarpie wiślanej południowo-zachodnia. Ostatnia z tych bram prowadziła na drewniany most łączący zamek z obwodem murów miejskich.
Do końca XV wieku zamek pełnił funkcję rezydencji książąt mazowieckich. Rezydencja została przeniesiona po przebudowie, która nastąpiła w efekcie zniszczeń spowodowanych obsunięciem się skarpy wiślanej w roku 1532. Z nadania króla Zygmunta Starego z 1538 roku opuszczoną część otrzymało opactwo benedyktyńskie.

{gallery}Fortyfikacje_i_obiekty_wojskowe/2578{/gallery}