Puszcza Kampinoska - z północy na południe

Jesteś tutaj:
Strona główna
/
JAK SPĘDZIĆ CZAS?
/
Szlaki rowerowe
/
Puszcza Kampinoska - z północy na południe

Puszcza Kampinoska - z północy na południe

font size decrease font size increase font size

Puszcza Kampinoska

Mało jest na świecie wielkich kompleksów leśnych, które leżałyby tuż za progiem stolicy. Tym bardziej cenić trzeba Puszczę Kampinoską. Lasy porastające piaszczyste tarasy doliny Wisły mają ogromne znaczenie przyrodnicze. Masy czystego powietrza znad puszczy pozwalają odetchnąć duszącej się od spalin stolicy. Leśne ostępy zamieszkuje wiele gatunków zwierząt. Symbolem parku jest król puszczańskich błot – potężny łoś. Zwierzęta te potrafią się zapuszczać aż na przedmieścia stolicy. W słoneczne weekendy ruch odbywa się w przeciwnym kierunku; tysiące warszawiaków, pragnących wypocząć na łonie natury, ucieka z miasta do lasu. Czekają na nich dobrze zagospodarowane leśne parkingi, miejsca odpoczynku i gęsta sieć szlaków turystycznych.

W 1959 r. na terenie puszczy utworzono Kampinoski Park Narodowy. Drugi pod względem wielkości obszar chroniony w Polsce obejmuje ponad 38 tys. ha mozaiki różnorodnych lasów i łąk.

Proponowana trasa przecina puszczę z północy na południe, dzięki czemu zapoznasz się ze wszystkimi charakterystycznymi krajobrazami tej części Mazowsza – od wiślanych starorzeczy, przez kompleksy wydm i bagien aż po rolnicze obszary Równiny Łowicko-Błońskiej.

długość trasy: 38.5 km

oznakowanie: żółty i zielony szlak rowerowy, ostatnia część bez znaków

stopień trudności: trasa łatwa

komunikacja publiczna: początek trasy: linia kolejowa Warszawa – Nasielsk; koniec trasy: linia kolejowa Warszawa – Sochaczew

0.0 km Modlin

Ze stacji kolejowej żółty szlak rowerowy (wraz z zielonym szlakiem pieszym) prowadzi w lewo, w stronę mostu na Narwi. Po przejechaniu przez most warto spojrzeć za siebie. W wodach rzeki przeglądają się czerwone mury twierdzy Modlin. Zadziwiający swoimi rozmiarami obiekt wojskowy powstał z inicjatywy Napoleona. Cesarz zwrócił uwagę na strategiczne znaczenie wideł Wisły i Narwi. Po powstaniu listopadowym Rosjanie znacznie rozbudowali fortyfikacje, dodając zewnętrzne bastiony i sześć fortów. Do I wojny światowej wokół twierdzy wyrosły jeszcze dwa pierścienie fortów, z których najdalsze zlokalizowano 8 km od twierdzy. W Modlinie stacjonowały wojska rosyjskie, niemieckie i polskie. Podczas wojny obronnej 1939 r. załoga twierdzy bohatersko broniła się aż do 29 września. Na zwiedzanie twierdzy warto przeznaczyć oddzielną wycieczkę.

Po chwili przejeżdżasz przez most na Wiśle. Zaraz za mostem droga prowadzi północnym skrajem rezerwatu „Ruska Kępa”. Na tarasie zalewowym zachował się tu piękny płat łęgu wierzbowo-topolowego.

Wiadukt ułatwi Ci przekroczenie ruchliwej trasy do Gdańska. Szlak prowadzi przez pola w stronę Jeziora Dolnego. Wydłużony kształt płytkiego zbiornika pozwala rozpoznać w nim starorzecze Wisły. Szlak omija jezioro od północy, prowadząc wśród pól i łąk do Kazunia Polskiego.

7.0 km Kazuń Polski

Na skrzyżowaniu w centrum wsi skręć w asfaltową drogę prowadzącą na południowy zachód. Za kolejnym skrzyżowaniem domy ustępują miejsca sosnowemu borowi, ale do puszczańskich ostępów masz jeszcze kawałek. Po niecałym kilometrze wjedziesz do małej wioski Czeczotki. Żółty, łącznikowy szlak dochodzi tu do zielonych znaków rowerowych okrążających całą puszczę. Skręć za nimi w lewo. Gruntową drogą wjedziesz do lasu. Kilkaset metrów na północ, w głębi lasu, kryją się zabudowania Fortu VI, jednego z elementów pierścienia umocnień wzmacniających twierdzę w Modlinie. Latem 1939 r. wojsko prowadziło tu eksperymenty z największym zaprojektowanym przez Polaków działem. Wielki moździerz strzelał pociskami o wadze 700 kg.

Jedź dalej wśród pól, a po dojechaniu do asfaltu skręć w prawo. Szlak przecina wieś Jesionka i wśród urozmaiconych kępami wierzb pól prowadzi do Adamówka. Widoczna z daleka ciemna ściana lasu staje się coraz bliższa.

13.0 km Adamówek

Po minięciu zabudowań szlak wkracza do lasu i skrajem ostoi zwierzyny w obszarze ochrony ścisłej „Kaliszki” prowadzi na wschód. W upalny dzień leśny cień pozwala odetchnąć po długiej jeździe w otwartym terenie.

16,0 km parking w Palmirach

Przy leśnym parkingu i miejscu odpoczynku żółty szlak rowerowy odchodzi asfaltową drogą w głąb puszczy. Kieruj się za tymi znakami. Cienista Palmirska Droga łagodnym łukiem zakręca na południe. Początkowo jedziesz wśród porastających wydmy sosen, potem zjeżdżasz ku podmokłemu obniżeniu Wilczej Strugi. Naprzemienne ułożenie wydm i bagiennych obniżeń jest charakterystyczną cechą krajobrazu puszczy. Piaski, budujące nadzalewowy taras Wisły, zostały naniesione przez wody wypływające z lądolodu. Po ustąpieniu lodowca silne wiatry uformowały wydmy. Na suchym i ubogim w składniki odżywcze podłożu rosną drzewa o niższych wymaganiach. Pierwotną roślinnością puszczy były grądy i bory mieszane, ale po ich wycięciu dominują jednogatunkowe bory sosnowe. Obniżenia, z których wywiewany był piasek (tak zwane misy deflacyjne), uległy zabagnieniu. Rosnące w nich olchy tworzą charakterystyczne kępy. Wiosną każda z nich jest małą wysepką wśród szeroko rozlanych wód roztopowych.
Teren stopniowo się podnosi. Droga przecina kolejny, wyższy i rozleglejszy łańcuch wydmowy.

20,5 km cmentarz w Palmirach

Cmentarz w Palmirach skłania do zadumy nad męczeństwem Polaków podczas II wojny światowej. Na rozległej polanie pochowano ponad dwa tysiące osób zamordowanych przez Niemców w okresie od grudnia 1939 r. do lipca 1943 r. W 1948 r. na uroczysku Palmiry utworzono (według projektu Ewy Śliwińskiej i Romualda Gutta) cmentarz – mauzoleum, na którym pochowano ciała ekshumowane z masowych grobów w Puszczy Kampinoskiej i Lasach Chojnowskich. W Palmirach pochowani są między innymi: wiceprezydent Warszawy Jan Pohoski, czołowy działacz Polskiej Partii Socjalistycznej Maciej Rataj i mistrz olimpijski Janusz Kusociński. Ekspozycja muzealna w pawilonie obok cmentarza poświęcona jest historii walk września 1939 oraz konspiracji i walkom partyzanckim w rejonie Puszczy Kampinoskiej (muzeum czynne codziennie – oprócz poniedziałków i dni poświątecznych – w godz. 10.00-17.00, tel. 22 720 81 14) Największe wrażenie robią przedmioty osobistego użytku odnalezione podczas ekshumacji.

22.0 km Pociecha

Kieruj się nadal zgodnie ze znakami żółtego szlaku. Przed ponad 100 laty była tu leśna osada, a w niej przydrożna karczma dla zachęty nazwana Pociechą. Dziś karczmy nie ma, ale tutejszy parking i sympatycznie zaaranżowane miejsce wypoczynku cieszą się dużą popularnością. Na skraju lasu stoi krzyż upamiętniający walki oddziału Armii Krajowej „Jerzyki”. Działania wojenne toczyły się w tej okolicy na przełomie sierpnia i września 1944 r.

Żółty szlak rowerowy wraz z pieszym szlakiem niebieskim prowadzą szeroką, szutrową drogą na południe. Niebawem przy drodze pojawiają się młode nasadzenia. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu na tym obszarze gospodarowali rolnicy w pobliskiego Truskawia.

24.0 km Truskaw

Duża podwarszawska wieś jest jednym z bliższych stolicy punktów wypadowych na teren puszczy. Na skwerku obok pętli autobusów podmiejskich znajduje się pomnik upamiętniający walki II wojny światowej. Warto zwrócić uwagę na sterczącą wprost z ziemi lufę niemieckiej armaty.

Szlak przecina wieś i ponownie zagłębia się w lesie. Wśród brzóz i sosen pedałujesz w stronę Mariewa. Tam szlak żółty doprowadza do rowerowych znaków zielonych. Skręć za nimi w prawo. Szlak prowadzi asfaltową drogą przez Mariew i Wólkę. Otwarte przestrzenie łąk cieszą oko po długiej jeździe przez las. W Wólce – zgodnie ze znakami szlaku – wybierz szutrową drogę prowadzącą prosto do Zaborowa.

31.0 km Zaborów

W niewielkiej wsi na południowym skraju Puszczy Kampinoskiej zachowało się kilka ciekawych zabytków. Kościół parafialny pod wezwaniem św. Anny zbudowano w 1791 r. według projektu Hilarego Szpilowskiego. Trójdzielną fasadę klasycystycznej świątyni zdobią toskańskie pilastry. We wnętrzu uwagę zwracają klasycystyczne ołtarze z przełomu XVIII i XIX w.

Na tyłach kościoła znajduje się eklektyczny pałac, wzniesiony w 1903 r. dla rodziny Goldstandów według projektu Franciszka Lilpopa i Karola Jankowskiego. Wokół pałacu rozciąga się duży park krajobrazowy. Malowniczą scenerię wykorzystano w filmach „Lalka” i „Kariera Nikodema Dyzmy”. Obecnie obiekt jest własnością prywatną.

Obok współczesnego gmachu szkoły stoi dawna kuźnia z 1840 r. Budynek często zmieniał przeznaczenie. Jeszcze w XIX w. urządzono w nim szkołę, a podczas II wojny światowej miała tu posterunek niemiecka żandarmeria.

W Zaborowie żegnasz się ze znakowanym szlakiem. Jedź na południowy wschód asfaltową drogą nr 888 prowadzącą do Święcic.

34,0 km Dwór w Pilaszkowie

Typowo mazowiecki, rolniczy pejzaż urozmaica ładnie utrzymane założenie dworskie. Klasycystyczny, murowany dwór wzniesiono w drugiej połowie XVIII w. dla przybocznego sekretarza króla Stanisława Augusta – Franciszka Ryxa. Wierny dworzanin podejmował tu ostatniego władcę Polski. W czasie insurekcji kościuszkowskiej na dworze gościli przywódcy powstania. Tutaj właśnie Jan Henryk Dąbrowski otrzymał z rąk Tadeusza Kościuszki nominację generalską. Kilkadziesiąt lat później mieszkał tu Mieczysław Marszewski. Najbardziej znanym dziełem wybitnego inżyniera jest warszawski Most Poniatowskiego.

Szczegóły barwnej historii dworu można poznać zwiedzając zabytkowe wnętrza Muzeum Dworu Polskiego (tel. 22 733 80 00, codziennie dwa wejścia dla zorganizowanych grup po umówieniu telefonicznym: o 12.00 i 15.00).

Po kolejnych 2 km dotrzesz do szosy nr 2. Skręć w lewo. Prowadząca z Warszawy do Poznania droga jest bardzo ruchliwa, więc bezpieczniej będzie jechać po chodniku. Po 700 m skręć w prawo. Asfalt doprowadzi Cię do torów kolejowych. 300 m na wschód znajduje się stacja.