PRZEZNACZENIE PIERWOTNE
Prawdopodobnie cmentarz wojenny w Twierdzy Modlin został założony równolegle z powstaniem pierwszych umocnień w okresie wojen napoleońskich
STAN OBECNY
Cmentarz odnowiony w latach 1995-97. Jest wpisany do rejestru zabytków.
HISTORIA
Prawdopodobnie cmentarz został założony równolegle z powstaniem pierwszych umocnień w okresie wojen napoleońskich. Zgodnie z tą teorią pierwszymi pochowanymi byli członkowie załogi, która broniła Modlina przed rosyjską armią w 1813 roku. Inne źródła podają, iż cmentarz powstał w 1915 roku.
Pochowano na nim żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Z tego okresu zachowała się jedna tablica na zbiorowej mogile żołnierzy , którzy zginęli 17 sierpnia 1915 r. w ataku na fort XVIa. Ofiary walk o twierdzę upamiętnia metalowy krzyż ze starą tablicą i napisem: „1914-1920 Pamięci poległych i zmarłych żołnierzy tu pochowanych”.
Najstarszymi grobami na cmentarzu są groby polskich legionistów przebywających w twierdzy w latach 1916-1917. Jest tam również duża kwatera poległych w czasie wojny polsko-rosyjskiej w sierpniu 1920 roku. Kwatera żołnierzy polskich liczy 325 mogił oznaczonych krzyżami z imionami i nazwiskami pochowanych. W latach 1920-1939 na cmentarzu grzebano zmarłych z powodu chorób i wypadków żołnierzy modlińskiego garnizonu. Z tego czasu pochodzi znajdujące się w głębi cmentarza symboliczne mauzoleum pierwszego komendanta twierdzy w niepodległej Polsce, pułkownika Edwarda Malewicza (on sam pochowany jest w grobie w innej części cmentarza). Nekropolia pełniła wówczas rolę cmentarza parafialnego, wobec czego są na nim pochowane również osoby cywilne.
Podczas obrony twierdzy we wrześniu 1939 roku (zakończonej kapitulacją 29 września) zginęło około 1300 żołnierzy garnizonu, których pogrzebano w fortecznej fosie, a po wojnie ekshumowano i złożono na warszawskich Powązkach. Wielu poległych pochowano na cmentarzach w okolicy Modlina (głównie w Nowym Dworze i Zakroczymiu). W Modlinie znajduje się tylko 118 mogił wrześniowych obrońców twierdzy. W latach II wojny światowej na cmentarzu Niemcy grzebali swoich poległych, w tym tych, którzy uczestniczyli w tłumieniu Powstania Warszawskiego.
Po II wojnie światowej twierdza była nadal obiektem wojskowym. Cmentarz został zdewastowany w 1945 roku, ale nadal spełniał swoją funkcję. W latach 1995-97 został zrekonstruowany. Znajdują się na nim groby pilotów z Modlina poległych w trakcie szkoleń, saperów z Kazunia oraz osób cywilnych.
Źródło:
www.krajoznawcy.info.pl
www.szlakfrontuwschodniego.eu
{gallery}Fortyfikacje_i_obiekty_wojskowe/2567{/gallery}